Η οστεοπόρωση είναι χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών, κατά την οποία παρατηρείται σταδιακή μείωση της πυκνότητας και ποιότητάς τους, με αποτέλεσμα αυτά με την πάροδο του χρόνου να γίνονται πιο εύθραυστα και λεπτά. Έτσι προκαλείται αυξανόμενος κίνδυνος κατάγματος (σπασίματος) των οστών, καθώς μειώνεται η ανθεκτικότητα και η ελαστικότητά τους.
Ετυμολογικά η λέξη Οστεοπόρωση προέρχεται από το Οστούν (=κόκκαλο) + Πορώδης (=ο έχων πόρους). Η διεθνής ονομασία της νόσου είναι επίσης Osteoporosis.
Η Οστεοπόρωση διακρίνεται σε 2 κύριες κατηγορίες :
• Ιδιοπαθή
• Δευτεροπαθή
Η Ιδιοπαθής είναι η συχνότερη και εμφανίζεται στη συντριπτική πλειοψηφία με 2 τύπους.
– Η μετεμμηνοπαυσιακή Οστεοπόρωση (τύπος Ι) , εμφανίζεται στις γυναίκες οι οποίες βρίσκονται στην εμμηνόπαυση, δηλαδή περίπου από την ηλικία των 45-50 ετών κι οφείλεται στην ταχεία απώλεια οστικής μάζας , λόγω ραγδαίας μείωσης των οιστρογόνων στο γυναικείο οργανισμό.
– Η Γεροντική Οστεοπόρωση (τύπος ΙΙ) , παρουσιάζεται μετά την ηλικία των 70-75 ετών και στα δύο φύλα και οφείλεται στην διαταραχή των ορμονών που ρυθμίζουν τον οστικό μεταβολισμό.
Η Δευτεροπαθής Οστεοπόρωση οφείλεται
– Στην Παθοφυσιολογία κάποιου νοσήματος
– Κατάχρηση αλκοόλ , καπνίσματος , καφείνης κτλ
– Συνέπεια κάποιας θεραπευτικής αγωγής
Με τη δευτεροπαθή Οστεοπόρωση και συγκεκριμένα με τη φαρμακευτική αγωγή λοιπόν, παίρνετε φάρμακα που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο για οστεοπορωτικό κάταγμα; Πολλοί ακόμα και μετά από κάταγμα εξακολουθούν τη χρήση τους σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο σχετικά με τα οστεοπορωτικά κατάγματα και τη χρήση φαρμάκων από το περιοδικό της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης (JAMA).
Eρευνητές εξέτασαν 168.000 δικαιούχους του Συστήματος Υγείας που αντιμετώπισαν οστεοπορωτικά κατάγματα του ισχίου, του ώμου ή του καρπού. Διαπίστωσαν ότι το 75% αυτών των ασθενών είχαν λάβει ένα ή περισσότερα φάρμακα που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο κατάγματος.
Φάρμακα που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο κατάγματος
Στη μελέτη, 21 κατηγορίες φαρμάκων συσχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο κατάγματος. Μερικά από τα φάρμακα που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο κατάγματος περιλαμβάνουν:
• Τα γλυκοκορτικοειδή στεροειδή (π.χ., πρεδνιζόνη)
• Αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (αντικαταθλιπτικά)
• Τα αντιόξινα (αναστολείς της αντλίας πρωτονίων και αντιόξινα που περιέχουν αλουμίνιο)
• Φάρμακα για την αρτηριακή πίεση
• Αντιψυχωσικά
• Θυρεοειδής ορμόνη (όταν η δοσολογία υπερβαίνει την ανάγκη)
• Αντιεπιληπτικά φάρμακα
• Αντι-οιστρογόνα φάρμακα κατά του καρκίνου του μαστού
• Τα αγχολυτικά (βενζοδιαζεπίνες)
• Οπιούχα αναλγητικά, μορφίνη
• Ακεταμινοφαίνη (Depon) εάν χρησιμοποιείται μακροχρόνια
• Διαβητικά φάρμακα (θειαζολιδινεδιόνες)
• Ηπαρίνη, μακροχρόνια χρήση
Τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τους κινδύνους για την υγεία των οστών από τα φάρμακα;
Οι συντάκτες της μελέτης εντυπωσιάστηκαν από το γεγονός ότι ακόμη και μετά το κάταγμα, οι ασθενείς δεν σταμάτησαν να χρησιμοποιούν το φάρμακο που προκαλεί βλάβη στα οστά τους. Μια προφανώς χρήσιμη πρόταση από αυτή τη μελέτη είναι για τους γιατρούς να παράσχουν άλλα φάρμακα που θα βλάψουν τα οστά λιγότερο. Ακολουθούν άλλες ιδέες για τη δημιουργία δια βίου υγείας των οστών:
• Όταν συστήνεται μια φαρμακευτική θεραπεία, ψάξτε λίγο βαθύτερα! Μάθετε περισσότερα για την κατάσταση της υγείας σας και πώς σχετίζεται με τον τρόπο ζωής και τη διατροφή.
• Χρησιμοποιήστε το φάρμακο για το συντομότερο δυνατό διάστημα. Όταν χρειάζεστε φαρμακευτική αγωγή για χρόνια πάθηση, συνεργαστείτε με το γιατρό σας για να ελαχιστοποιήσετε τη δόση ή να βρείτε μια εναλλακτική λύση λιγότερο επιβλαβή για τα οστά.
• Μελετήστε τον τρόπο με τον οποίο οι άλλοι με αυτή την ασθένεια έχουν ανακτήσει την υγεία χρησιμοποιώντας φυσικές εναλλακτικές λύσεις στη φαρμακευτική θεραπεία που υποστηρίζουν την υγεία , συμπεριλαμβανομένης της άσκησης, των στρατηγικών διατροφής και των μεθόδων που ενισχύουν τη σύνδεση του νου και του σώματος.
• Εξετάστε προσεγγίσεις υγείας όπως η Μεταβολομική ή η χειροπρακτική.
Κωνσταντίνος Νικητίδης MD
Munson, JC et al. Patterns of prescription drug use before and after fragility fracture. JAMA Intern Med. 2016;176(10):1531-1538.
