Η μονοπολική Μείζων Καταθλιπτική Διαταταραχή (ΜΚΔ) είναι μία συχνή ψυχιατρική διαταραχή, που εντάσσεται στην κατηγορία των διαταραχών της διάθεσης. Για το διαχωρισμό της κατάθλιψης ως μίας διαταραχής της διάθεσης από τη «φυσιολογική» αναμενόμενη συχνά καταθλιπτική συμπτωματολογία, που εμφανίζεται υπό την επίδραση ψυχοπιεστικών γεγονότων, χρησιμοποιούνται κοινώς αποδεκτά διαγνωστικά κριτήρια.
Για άτομα με υποψία κατάθλιψης συστήνεται στους Γενικούς Ιατρούς και στους άλλους Ιατρούς της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας η χρήση εργαλείων διαλογής, όπως του Patient Health Questionnaire-9 (PHQ-9) σε συνδυασμό με εμπεριστατωμένη κλινική εκτίμηση, που να λαμβάνει υπόψη της όχι μόνο τα συμπτώματα, αλλά και το επίπεδο έκπτωσης της λειτουργικότητας του ατόμου.
Στο συγκεκριμένο άρθρο θα δούμε το ρόλο που μπορεί να έχουν τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (PUFAs) στην κατάθλιψη και συγκεκριμένα η αναλογία ωμέγα-6 προς ωμέγα-3 στην αιτιοπαθογένεια της νόσου σύμφωνα με τελευταίες μελέτες.
Διάφοροι βιοχημικοί μηχανισμοί θα μπορούσαν να εξηγήσουν τη συσχέτιση μεταξύ πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (PUFAs) και την κατάθλιψη, όπως: το αντι-φλεγμονώδες αποτέλεσμα των ωμέγα-3 PUFAs μπορεί να μειώσει και τροποποιήσει την υπερ-ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος που σχετίζεται με την κατάθλιψη.
Το DHA (εικοσιδιεξαενοικό οξύ) έχει συσχετισθεί με τα επίπεδα της φλοιώδους ντοπαμίνης και της σεροτονίνης (αμφότερες που εμπλέκονται στην αιτία της κατάθλιψης). Τα λιπαρά οξέα παίζουν έναν ρυθμιστικό ρόλο στη γενετική μεταγραφή στο κεντρικό νευρικό σύστημα και μπορούν επίσης να διαδραματίσουν ένα ρόλο στη ρευστότητα της νευρωνικής μεμβράνης και στη δέσμευση του υποδοχέα.
Διάφορες μετα-αναλύσεις παρατηρητικών μελετών έχουν βρει μια χαμηλότερη συγκέντρωση αίματος Ωμέγα-3 PUFA σε καταθλιπτικά άτομα από ό, τι τα άτομα χωρίς κατάθλιψη. Και πολυάριθμες κλινικές μελέτες που διεξήχθησαν σε μεγάλα δείγματα έδειξαν τα οφέλη της συμπλήρωσης με τα Πολυακόρεστα Λιπάρά Οξέα στην κατάθλιψη (αν και οι μελέτες είναι πολύ ποικίλες σε σχέση με τα χαρακτηριστικά τους).
Παράλληλα με τα αποτελέσματα από μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη που προέκυψε από τη συνεργασία μεταξύ του Πανεπιστημίου του Τορόντο και του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ, η οποία διερεύνησε τη σχέση μεταβολισμού λιπιδίων με μονοπολική κατάθλιψη (μείζονα καταθλιπτική διαταραχή) και διπολική κατάθλιψη. Για να γίνει αυτό, αξιολόγησαν τις συγκεντρώσεις κορεσμένων, μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων στον ορό σε 87 ασθενείς με διπολική διαταραχή (31 ευθυμικούς και 22 καταθλιπτικούς) ή μείζονα καταθλιπτική διαταραχή (34) και 31 μη ψυχιατρικούς ελέγχους.
Οι ερευνητές δεν διαπίστωσαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων όσον αφορά τα ολικά λιπαρά οξέα. Εντούτοις, οι αναλογίες μεταξύ του αραχιδονικού οξέος (ΑΑ) και του εικοσαπεντανοϊκού οξέος (ΕΡΑ) και του εικοσιδιεξαενοικού οξέος (DHA) ήταν σημαντικές: τα αποτελέσματα έδειξαν μεγαλύτερα επίπεδα ΑΑ: ΕΡΑ και ΑΑ: ΕΡΑ + DHA σε ασθενείς με διπολική διαταραχή. Η διάρκεια της μονοπολικής διαταραχής και ο λόγος ΑΑ: ΕΡΑ + DHA συσχετίστηκε θετικά με τη σοβαρότητα της κατάθλιψης σε όλους τους συμμετέχοντες (όλα στατιστικά σημαντικά).
Αυτά τα ευρήματα υποστηρίζουν τη σημασία της σχέσης μεταξύ των συγκεντρώσεων ορού ωμέγα-6 και ωμέγα-3 PUFA στην κατάθλιψη.
Στο ιατρείο μας μπορείτε να εξεταστείτε για τις αναλογίες των λιπαρών οξέων περιλαμβανομένων των κορεσμένων , μονοακόρεστων και πολυακόρεστων, την αναλογία ωμέγα -6 προς ωμέγα-3 και βάση προγράμματος να γίνει σύγκλιση στο φυσιολογικό σε οτιδήποτε αποκλίνει.
Scola G, Versace A, Metherel AH, et al. Alterations in peripheral fatty acid composition in bipolar and unipolar depression. J Affect Disord. 2018 Jan 6
Κωνσταντίνος Νικητίδης MD
